ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကား

ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကား

Monday, February 17, 2020

do and make


“လုပ္တယ္” ဆိုျပီး ျမန္မာလိုေျပာလိုက္ရင္ အဂၤလိပ္လို ေျပာတဲ့၊ ေရးတဲ့အခါ do နဲ႔ make ကို ခြဲျခားျပီးသုံးဖို႔ ခက္သြားတတ္ပါတယ္။
v  Do is a general word for actions.
Do က လုပ္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ေယဘုယ်စာလုံးပါ။
တစ္ခုခု လုပ္တာကို ေျပာဖို႔အတြက္ do ကို သုံးပါတယ္။ လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္တဲ့ သေဘာပါတယ္။ ဥပမာေတြကို ၾကည့္လိုက္ပါ။
§  What are you doing this evening?
ဒီညေန ဘာလုပ္မွာလဲ။ (ဒီဝါက်မွာ make သုံးျပီး What are you making? လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး)
§  “Shall I open the window?” “No, it’s OK. I’ll do it.”
“ကြ်န္မ ျပတင္းေပါက္ဖြင့္လိုက္ရမလား” “ဟင့္အင္း ရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ဖြင့္လိုက္ပါမယ္”
§  Rachel’s job is very boring. She does the same thing every day.
ေရခ်ယ့္ရဲ႕ အလုပ္က သိပ္ျငီးေငြ႔ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ သူက တစ္မ်ိဳးတည္းကို ေန႔တိုင္းလုပ္ရတာ။
§  I did a lot of things yesterday.
ကြ်န္ေတာ္ မေန႔က ကိစၥေတြအမ်ားၾကီးလုပ္ခဲ့တယ္။
What do you do? လို႔ ေမးရင္ေတာ့ အခု ဘာလုပ္သလဲေမးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာအလုပ္အကိုင္ လုပ္သလဲလို႔ ေမးတာပါ။ ဒီလိုမွတ္ထားပါ။
v  What do you do? = What’s your job?
ဥပမာ-
§  “What do you do?” “I work in a bank.”
“ခင္ဗ်ား ဘာအလုပ္လုပ္လဲ” “ကြ်န္ေတာ္ ဘဏ္မွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္”
အခု do ဘယ္လိုသုံးရသလဲဆိုေတာ့ သိျပီဆိုေတာ့ make နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီး ၾကည့္ရေအာင္။
make က တစ္ခုခုကို ထုတ္လုပ္လိုက္တာ၊ ဖန္တီးလုိက္တာကို ဆိုလိုပါတယ္။ ျမန္မာလိုမွာေတာ့ အေၾကာင္းအရာေပၚလိုက္ျပီး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ရတာ ရွိလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ အေျခခံ သေဘာတရားကိုသာ မိေအာင္ မွတ္ထားပါ။
v  Make = produce/ create
ပုံေလးေတြကို ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ ပထမပုံမွာ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္ေနတာကို ေတြ႔မွာေပါ့။ ေကာ္ဖီမႈန္႔ေတြ၊ သၾကားေတြ၊ ေရေႏြးေတြကို ေပါင္းစပ္ျပီး ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးရတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ make ကို သုံးရတယ္။
ဥပမာ-
§  She is making coffee.
သူ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္ေနတယ္။
ဒုတိယပုံကိုလည္း ၾကည့္ပါဦး။ ပုံထဲက လူရဲ႕ လက္ထဲမွာ ကိတ္မုန္႔ကိုင္ထားတာကို ေတြ႔မွာေပါ့။ ဒါလည္း ဒီသေဘာပါပဲ။ ဂ်ံဳမႈန္႔ေတြ၊ ၾကက္ဥေတြ သုံးျပီး ကိတ္မုန္႔ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးရတာ။ ဒါေၾကာင့္ make သုံးရတယ္။ ဥပမာ ဝါက်ကို ၾကည့္ပါ။
§  He has made a cake.
သူကိတ္မုန္႔ လုပ္ျပီးသြားျပီ။
ေနာက္တစ္ပုံမွာေတာ့ ေနရာတစ္ခုကို ျပထားတယ္။ ထီးေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာေပါ့။ ဒါကို ခုလိုေျပာထားတယ္။
§  They make umbrella.
သူတို႔က ထီးလုပ္တယ္။
ေနာက္ဆုံးပုံက အက်မွာ made in China ဆိုတဲ့ စာေလး သတိထားမိမယ္ေနာ္။ ဒီအက်ကို တရုတ္မွာ ထုတ္လုပ္တဲ့အေၾကာင္းကို ေျပာခ်င္တာ။ ဒါေၾကာင့္ ခုလိုေရးထားတယ္။
§  It was made in China.
အဲဒါကို တရုတ္မွာ လုပ္ထားတယ္။
do နဲ႔ make ကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရေအာင္။
§  I did a lot yesterday. I cleaned my room, I wrote some letters and I made a cake.
မေန႔က ငါ (ကိစၥေတြ)အမ်ားၾကီး လုပ္ခဲ့တယ္။ အခန္း သန္႔ရွင္းတယ္၊ စာတခ်ိဳ႕ေရးတယ္၊ ျပီးေတာ့ ကိတ္မုန္႔လုပ္တယ္။
§  A: What do you do in your free time? Sport? Reading? Hobbies?
မင္းရဲ႕ အားလပ္ခ်ိန္ေတြမွာ ဘာလုပ္သလဲ။ အားကစားလား။ စာဖတ္တာလား။ ဝါသနာပါရာေတြလား။
B: I make clothes. I make dresses and jackets. I also make toys for my children.
ငါ အဝတ္အစားေတြ ခ်ဳပ္တယ္။ ဝတ္စုံေတြ၊ ဂ်ာကင္ေတြ ခ်ဳပ္တယ္။ ငါ့ရဲ႕ ကေလးေတြအတြက္ အရုပ္ေလးေတြလည္း လုပ္ေပးတယ္။
do နဲ႔ သုံးရတဲ့ အသုံးအႏႈန္းေလးေတြကို မွတ္ထားရေအာင္။ ဒီလို အသုံးအႏႈန္းေတြက ဘာေၾကာင့္ do နဲ႔ သုံးရတာလဲ၊ make ေရာ သုံးလို႔မရဘူးလား စသည္ျဖင့္ ရွင္းျပရတာ ခက္ပါတယ္။ ဒီအတိုင္း က်က္မွတ္ျပီး သုံးရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မွတ္သားထားရေအာင္။
·         do an exam/ a test                   - စာေမးပြဲေျဖသည္/အစမ္းစာေမးပြဲ၊ စစ္ေဆးမႈေျဖသည္
·         do a course                              - သင္တန္းတက္သည္
·         do homework                           - အိမ္စာလုပ္သည္
·         do housework                      - အိမ္အလုပ္လုပ္သည္
·         do somebody a favour           -(တစ္စုံတစ္ေယာက္ကို) အကူအညီေပးသည္
·         do an exercise                 - ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သည္
ဥပမာ ဝါက်ေတြကို ၾကည့္ပါဦး။
§  I’m doing my driving test next week.
ေရွ႕တစ္ပတ္မွာ ကြ်န္ေတာ္ ယာဥ္ေမာင္းစာေမးပြဲ ေျဖမယ္။
§  John has just done a training course.
ဂြ်န္က ခုပဲ သင္တန္းျပီးတယ္။
§  Our children have to do a lot of homework.
တို႔ရဲ႕ ကေလးက အိမ္စာေတြ အမ်ားၾကီး လုပ္ရမယ္။
§  I hate doing housework, especially cleaning.
ငါ အိမ္အလုပ္ေတြ လုပ္ရတာ မုန္းတယ္။ အထူးသျဖင့္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရတာကို။
§  Sue, could you do me a favour?
ဆူး …နင္ငါ့ကို တစ္ခု ကူညီေပးပါလား။
§  I go for a run and do exercises every morning.
ကြ်န္ေတာ္က မနက္တိုင္း ေျပးတယ္၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္။
ဒီအသုံးအႏႈန္းေတြအျပင္ ဒါေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။
·         do the shopping    - ေစ်းဝယ္ထြက္သည္
·         do the washing      - ေလွ်ာ္ဖြပ္သည္
·         do the washing-up         - ေဆးေၾကာသည္
·         do the ironing                - မီးပူတုိက္သည္
·         do the cooking      - ခ်က္ျပဳတ္သည္
ဥပမာ-
§  I did the washing but I didn’t do the shopping.
ကြ်န္မက ေလွ်ာ္ဖြပ္တာလုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းဝယ္ေတာ့ မထြက္ခဲ့ဘူး။
Expressions with make
·         make a mistake              - အမွားလုပ္သည္
·         make an appointnment   - ခ်ိန္းဆိုသည္
·         make a phone call                    - ဖုန္းေခၚသည္
·         make a list                    - စာရင္းလုပ္သည္
·         make a noise                          - ဆူညံသည္
·         make a bed                            - အိပ္ရာသိမ္းသည္
ဥပမာ-
§  I’m sorry, I made a mistake.
ေဆာရီးပါ ကြ်န္ေတာ္ အမွားလုပ္မိခဲ့တယ္။
§  I need to make an appointment to see the doctor.
ဆရာဝန္နဲ႔ျပဖို႔ ကြ်န္ေတာ္ ခ်ိန္းဖုိ႔လိုတယ္။
§  Excuse me, I have to make a phone call.
တဆိတ္ေလာက္ခင္ဗ်ာ ကြ်န္ေတာ္ ဖုန္းေခၚရမွာမို႔ပါ။
§  Have you made a shopping list?
နင္ ေစ်းဝယ္စာရင္း လုပ္ျပီးျပီလား။
§  It’s late. Don’t make a noise.
ေနာက္က်ေနျပီ။ ဆူဆူညံညံ မလုပ္နဲ႔။
§  Sometimes I forget to make my bed in the morning.
တစ္ခါတစ္ေလ မနက္ခင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္ အိပ္ရာသိမ္းဖို႔ ေမ့တတ္တယ္။
ရုပ္ရွင္ရိုက္တာကို make a film လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ပုံရိုက္တာကိုက်ေတာ့ take a photo/ take a picture လို႔ သုံးပါတယ္။
§  When was this film made?
ဒီရုပ္ရွင္ကို ဘယ္အခ်ိန္က ရိုက္ခဲ့တာလဲ။
§  When was this photo taken?
ဒီပုံကို ဘယ္တုန္းက ရိုက္ခဲ့တာလဲ။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ do နဲ႔ make  ကို သုံးစြဲတတ္ျပီ ထင္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာအသုံးခ်ျပီး ဘဝတိုးတက္ႏိုင္ပါေစ။
စည္သူထက္
Ref: Essential Grammar in Use (Raymond Murphy)


No comments:

Post a Comment

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာမွတ္ခ်က္မ်ားကိုၾကိဳဆိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ